TESTAMENT - CO POWINIENEŚ O NIM WIEDZIEĆ?

Powołanie do spadku następuje w drodze ustawowej bądź wynika z testamentu. Tym artykułem rozpoczynamy serię wpisów dotyczących prawa spadkowego, w których przybliżymy Państwu najważniejsze kwestie dotyczące szeroko pojętego pojęcia spadku.

WAŻNE!

Testament jest jedyną formą rozporządzenia majątkiem na wypadek śmierci.

 

Kto może sporządzić testament?

Sporządzić i odwołać testament może tylko osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych, tj. osoba pełnoletnia oraz nieubezwłasnowolniona całkowicie.

Testamentu nie można sporządzić ani odwołać przez przedstawiciela.

Testament może zawierać rozporządzenie tylko jednego spadkodawcy – oznacza to, że istnieje zakaz testamentów wspólnych. Tym samym np. małżonkowie nie mogą sporządzić testamentu wspólnego.

 

W jakiej formie można sporządzić testament?

Wyróżniamy kilka form sporządzenia testamentu.

Wśród tzw. testamentów zwykłych możemy wskazać:

Testament holograficzny – sporządzony pisemnie przez spadkodawcę, podpisany przez niego i opatrzony datą

Testament notarialny – sporządzony przed notariuszem w formie aktu notarialnego

Testament allograficzny – polega na oświadczeniu swojej ostatniej woli przez spadkodawcę w obecności dwóch świadków, wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego. Oświadczenie spadkodawcy spisuje się w protokole z podaniem daty jego sporządzenia. Protokół odczytuje się spadkodawcy w obecności świadków. Protokół powinien być podpisany przez spadkodawcę, przez osobę, wobec której wola została oświadczona, oraz przez świadków. Jeżeli spadkodawca nie może podpisać protokołu, należy to zaznaczyć
w protokole ze wskazaniem przyczyny braku podpisu.

Osoby głuche lub nieme nie mogą sporządzić testamentu allograficznego.

 

Z kolei wśród testamentów szczególnych można wymienić:

Testament ustny - jeżeli istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy albo jeżeli wskutek szczególnych okoliczności zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione, spadkodawca może oświadczyć ostatnią wolę ustnie przy jednoczesnej obecności co najmniej trzech świadków.

Treść testamentu ustnego może być stwierdzona w ten sposób, że jeden ze świadków albo osoba trzecia spisze oświadczenie spadkodawcy przed upływem roku od jego złożenia,
z podaniem miejsca i daty oświadczenia oraz miejsca i daty sporządzenia pisma, a pismo to podpiszą spadkodawca i dwaj świadkowie albo wszyscy świadkowie.

W wypadku, gdy treść testamentu ustnego nie została w powyższy sposób stwierdzona, można ją w ciągu sześciu miesięcy od dnia otwarcia spadku stwierdzić przez zgodne zeznania świadków złożone przed sądem. Jeżeli przesłuchanie jednego ze świadków nie jest możliwe lub napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, sąd może poprzestać na zgodnych zeznaniach dwóch świadków.

Testament podróżny - podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym można sporządzić testament przed dowódcą statku lub jego zastępcą w ten sposób, że spadkodawca oświadcza swą wolę dowódcy statku lub jego zastępcy w obecności dwóch świadków; dowódca statku lub jego zastępca spisuje wolę spadkodawcy, podając datę jej spisania, i pismo to w obecności świadków odczytuje spadkodawcy, po czym pismo podpisują spadkodawca, świadkowie oraz dowódca statku lub jego zastępca. Jeżeli spadkodawca nie może podpisać pisma, należy w piśmie podać przyczynę braku podpisu spadkodawcy. Jeżeli zachowanie tej formy nie jest możliwe, można sporządzić testament ustny.

Testament wojskowy – jego formę określa rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej wydane w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości.

 

Co istotne, ważność testamentów szczególnych nie jest nieograniczona. Testament szczególny traci moc z upływem sześciu miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego, chyba że spadkodawca zmarł przed upływem tego terminu. Bieg terminu ulega zawieszeniu przez czas, w ciągu którego spadkodawca nie ma możności sporządzenia testamentu zwykłego.

 

PAMIĘTAJ!

W każdej chwili można odwołać testament – cały bądź jego poszczególne postanowienia.