SKARGA RZECZNIKA PRAW OBYWATELSKICH W SPRAWIE FRANKOWICZÓW

Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł skargę nadzwyczajną do Sądu Najwyższego na korzyść małżeństwa, które zaciągnęło kredyt frankowy. RPO ocenił, że sąd nie wypełnił obowiązku zapewnienia właściwej ochrony konsumentów – słabszej strony stosunku prawnego, który to obowiązek wynika z Konstytucji RP.

 

Stan faktyczny sprawy

Małżonkowie P. zaciągnęli kredyt frankowy na spłatę innego kredytu mieszkaniowego. Zabezpieczeniem kredytu była hipoteka na nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym,w którym mieszkają z rodziną. Po zaprzestaniu spłaty kredytu bank wypowiedział umowę kredytową i zwrócił się do sądu o wydanie nakazu zapłaty. Sąd uwzględnił wniosek i wydał nakaz zapłaty na ponad 120 tys. franków szwajcarskich. Małżonkowie nie zaskarżyli nakazu, co doprowadziło do jego uprawomocnienia. Kolejno komornik wszczął postępowanie egzekucyjne.

 

Interwencja Rzecznika Praw Obywatelskich

Rzecznik wskazał, że z uwagi na zaawansowany stan postępowania egzekucyjnego oraz stopień jego uciążliwości dla pozwanej, istnieje uzasadniona obawa, że niewstrzymanie nakazu zapłaty może naruszać prawo własnościzagwarantowane w art. 64 Konstytucji. Skoro umowa kredytu była zabezpieczona hipoteką na nieruchomości, w której pozwani mieszkają, to kredytobiorcy-konsumenci powinni korzystać także z konstytucyjnej ochrony prawa do mieszkania (art. 75 Konstytucji).

Zdaniem RPO sąd nie wypełnił również obowiązku dokonania z urzędu kontroli abuzywności postanowień (postanowień niedozwolonych) zawartych w umowie kredytowej – nawet bez żądania strony. Stanowiło to rażące naruszenie prawa, ponieważ w umowie były zawarte przepisy niedozwolone.

RPO wniósł o uchylenie nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Okręgowy i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Nadto wniósł o wstrzymanie wykonania nakazu zapłaty do czasu rozpoznania wniesionej skargi nadzwyczajnej. RPO uzasadnia to grożącą pozwanym niepowetowaną szkodą, wynikającą z prowadzonego przez komornika sądowego postępowania egzekucyjnego wobec ich nieruchomości.