Choroby zawodowe stanowią istotny problem zdrowotny, dotykający osób pracujących w trudnych warunkach lub mających kontakt ze szkodliwymi substancjami. W 2025 roku ZUS przewiduje wypłatę odszkodowań dla osób, u których zdiagnozowano schorzenia wynikające z wykonywanej pracy. Co istotne, chorobę zawodową można stwierdzić nie tylko w okresie zatrudnienia, ale także po jego zakończeniu.
Zgodnie z art. 235 Kodeksu pracy, choroby zawodowe można powiązać z negatywnym wpływem czynników obecnych w środowisku pracy. Do takich czynników należą m.in. substancje chemiczne,pyły czy preparaty, które w wyniku kontaktu z drogami oddechowymi mogą prowadzić do rozwoju poważnych schorzeń.
- Pylica płuc: pylica krzemowa, węglowa, azbestowa, pylico-gruźlica, a także pylica spowodowana wdychaniem pyłów bawełnianych lub innych włókien naturalnych.
- Choroby zakaźne i pasożytnicze: gruźlica, bruceloza, wirusowe zapalenie wątroby typu B i C, AIDS, borelioza, toksoplazmoza.
- Choroby skóry: alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, egzema zawodowa, trądzik zawodowy, pokrzywka zawodowa.
- Choroby spowodowane czynnikami chemicznymi: zatrucia ołowiem, rtęcią, arsenem,cyjankami, pestycydami, a także choroby wywołane działaniem formaldehydu, chlorku winylu czy benzenu.
- Choroby układu oddechowego: przewlekłe obturacyjne zapalenie oskrzeli, astma zawodowa, alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych („płuco farmera”), zapalenie zatok przynosowych.
- Choroby spowodowane promieniowaniem: przewlekłe zmiany popromienne skóry, zaćma popromienna, nowotwory związane z ekspozycją na promieniowanie jonizujące.
- Nowotwory zawodowe: międzybłoniak opłucnej, rak płuca, nowotwory skóry, białaczka związana z ekspozycją na substancje chemiczne.
- Choroby układu ruchu: zespół cieśni nadgarstka, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, przewlekłe zapalenie ścięgien.
- Choroby neurologiczne: zatrucia neurotoksynami, neuropatie zawodowe, choroba wibracyjna.
Osoba podejrzewająca u siebie chorobę zawodową może zgłosić się samodzielnie, za pośrednictwem pracodawcy lub lekarza prowadzącego, do państwowego powiatowego inspektora sanitarnego lub okręgowego inspektora pracy. Po przeprowadzeniu szczegółowych badań lekarskich wydawane jest orzeczenie potwierdzające lub wykluczające chorobę zawodową.
Na podstawie opinii lekarskiej, właściwy inspektor sanitarny podejmuje decyzję administracyjną w sprawie uznania choroby zawodowej. Jeśli decyzja okaże się niekorzystna dla pracownika, ma on prawo w ciągu 14 dni wnieść odwołanie. W przypadku, gdy to odwołanie również zostanie odrzucone, możliwe jest skierowanie sprawy do wojewódzkiego sądu administracyjnego w celu ponownego rozpatrzenia.
W przypadku stwierdzenia choroby zawodowej osoba poszkodowana może ubiegać się o jednorazowe świadczenie finansowe. Wysokość odszkodowania jest ustalana na podstawie procentowego uszczerbku na zdrowiu i wynosi 1431 zł za każdy procent. Osoby, u których stwierdzono całkowitą niezdolność do pracy, mogą otrzymać odszkodowanie w wysokości nawet 25 tys. zł.
Jeśli podejrzewasz, że możesz cierpieć na chorobę zawodową i potrzebujesz wsparcia w dochodzeniu swoich praw, skontaktuj się z nami.Pomożemy Ci przejść przez cały proces, od zgłoszenia po uzyskanie należnego odszkodowania.
Łukasz Kowalski - autor
Adwokat Łukasz Kowalski – Absolwent Wydziału Prawa Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, prawnik z kilkunastoletnim doświadczeniem świadczący pomoc prawną zarówno klientom indywidualnym jak i przedsiębiorcom.