DZIEDZICZENIE USTAWOWE

W sytuacji, gdy nie dojdzie do rozrządzenia majątkiem na wypadek śmierci w drodze testamentu (więcej na temat testamentu w artykule „Testament – co powinieneś o nim wiedzieć?” dostępnym na naszym blogu), będziemy mieli do czynienia z dziedziczeniem ustawowym. Szczegółowe zasady dziedziczenia reguluje Kodeks Cywilny, poniżej przedstawimy Państwu najważniejsze z nich.

 

Zstępni i wstępni

Na samym początku należy wyjaśnić pojęcia „wstępny” i „zstępny”, które często występują w prawie spadkowym. Wstępni to osoby, od których dana osoba pochodzi np. rodzice, dziadkowie, pradziadkowie itd. Z kolei zstępni to osoby, które pochodzą od danej osoby np. dzieci (w tym adoptowane), wnuki, prawnuki itd.

 

Kolejność dziedziczenia ustawowego – najważniejsze zasady

W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek - dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.

Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych.

W braku zstępnych spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego małżonek i rodzice.

W braku zstępnych i małżonka spadkodawcy cały spadek przypada jego rodzicom w częściach równych.

Jeżeli jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych.

Jeżeli którekolwiek z rodzeństwa spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku pozostawiając zstępnych, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym.

W braku zstępnych spadkodawcy, jego rodziców, rodzeństwa i ich zstępnych, cały spadek przypada małżonkowi spadkodawcy.

W braku zstępnych, małżonka, rodziców, rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa spadkodawcy cały spadek przypada dziadkom spadkodawcy - dziedziczą oni w częściach równych.

 

WAŻNE!

Przepisów o powołaniu do dziedziczenia z ustawy nie stosuje się do małżonka spadkodawcy pozostającego w separacji.

Małżonek jest wyłączony od dziedziczenia, jeżeli spadkodawca wystąpił o orzeczenie rozwodu lub separacji z jego winy, a żądanie to było uzasadnione. Wyłączenie małżonka od dziedziczenia następuje na mocy orzeczenia sądu.